1-  منابع طبیعی شامل :

-  فعالیت آتشفشان ها  وآتش سوزی جنگل ها

-  گرد و غبار طبیعی

-  دود و منواکسید کربن ناشی از آتش سوزی

-  گاز رادون ناشی از کانی های زمین

- درختان کاج که ترکیب آلی را از خود متصاعدمی کنند

2-  منابع مصنوعی شامل:

-  وسایل نقلیه موتوری

- کارخانجات و صنایع زغال سنگ سوز

- سوزاندن بقایای کشاورزی

آلاینده های هوا

ترکیبات آلوده کننده هوا به دو قسمت گاز ها و ذرات جامد تقسیم می شوند.

1- ذرات جامد :ذرات کوچک و جامد بر اساس اندازه تقسیم می شوند و عبارتند ازpm2/5-pm10 ، دسته اول دارای قطر کمتر از 10 میکرو متر هستند و دسته دوم ذراتی که دارای قطر کمتر از 2/5 میکرومتر هستند که این ذرات با کمتر از 2/5 برای سلامتی مضر هستند.

2-  گاز ها :شامل منو اکسید کربن – دی اکسید نیتروژن –دی اکسید گوگرد –هیدروکربن ها ، ازن می باشد .

1- منو اکسید کربن یا co: گازی است بی رنگ و بی بو که وجود مقادیر اندک آن در محیط  برای سلامت انسان نامطلوب است .سردرد و سرگیجه – حالت خواب آلودگی و بی هوشی منجر به مرگ از علایم وجود این گاز در محیط است.

2-  اکسید های نیتروژن : وجود این گاز در محیط باعث تحریک چشم ،بینی ،گلو و شش ها می شود .تماس طولانی مدت با این گاز ها باعث آسیب پذیری بدن انسان در برابر بیماری های عفونی نظیر آنفولانزا میشود و اشکالات تنفسی به وجود می آورد.

3- هیدروکربن ها :وجود این آلاینده ها در محیط باعث تحریک چشم،سرطان و اختلال در مرکز خون رسانی بدن می شود.

4- اکسید های سولفور:وجود این آلاینده در محیط باعث سوزش گلو ،افزایش ضربان قلب و سرعت حرکات تنفسی می شود.

5- ذرات معلق : از عمده ترین عوارض ذرات معلق بر روی انسان می توان به بیماری های عفونی اختلالات قلبی ،برونشیت ، تنگی نفس،التهاب ریوی و کاهش مکانیسم دفاعی بدن اشاره کرد.

علاوه بر موارد فوق امروزه آلودگی هوا به عنوان یک بحران جهانی مد نظر است و پدیده هایی همچون وارونگی گرمایش جهانی ،افت لایه ازنو باران اسیدی حاصل این بحران است.

پدیده وارونگی هوا:

در ماه هایی از فصل زمستان گاهی شرایط جوی خاصی ایجاد می شود که نتیجه آن جریان هوا حرکت و جابجایی هوا به صورت صعودی و به عبارتی از پایین به بالا کاهش می یابد.در این حالت حرکت هوای آلوده به سمت بالا کند می شود و حالت پایداری هوا ایجاد می شود و این امر باعث می شود بر شدت غلظت آلاینده های هوا افزوده  شود و به صورت  رقیق در نیاید مقدار هوایی که برای کاهش غلظت هوا و رقیق شدن هوا لازم است کاهش می یابد و در ارتفاع 400 تا 500 متری زمین جریانی از هوا مثل یک سقف قرار گرفته است که مانع از جابجایی هوا و رقیق شدن آن می شود . در این حالت پایداری می ماند تا تغییرات جوی همچون باد و باران باعث رقیق شدن هوا شود .

باران اسیدی :

یکی از آثار و نتایج آلودگی هوا باران اسیدی است.در دو دهه اخیر و در برخی از نواحی صنعتی ،بر اثر فعالیت کارخانه ها میزان دی اکسید گوگرد و دی اکسید ازت در هوا افزایش یافته است .این دو ماده در اتمسفر با اکسیژن و بخار آب واکنش شیمیایی ایجاد می کند و به صورت اسید نیتریک و اسید سولفوریک در می آید.این ذرات مسافت های طولانی را به وسیله باد طی می کنند و به صورت باران اسیدی بر سطح زمین فرو می ریزند .چنین بارش هایی ممکن است به صورت برف یا باران یا مه نیز در بیاید.

از آثار و نتایج باران های اسیدی کاهش مقاومت درختان  در  برابر سرما و از بین رفتن آنان ، ورود مواد سمی به خاک و از  بین رفتن بناهای تاریخی بخصوص بناهای سنگ مرمر  را می توان نام برد.

شاخص کیفیت هوا AQI  چیست؟

Air Quality Index یا شاخص کیفیت هوا شاخصی است جهت پیش بینی روزانه کیفیت هوا ،این شاخص به شما می گوید هوا پاک یا آلوده است و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی شما در چه حد است.

وضعیت شاخص استاندارد آلودگی (PSI)POLLUTANT STANDARD INDEX

هوای پاک 50-0

هوای سالم 100-50

هوای ناسالم 300-200

هوای خطرناک 300 بالاتر

هنگام آلودگی هوا چه باید کرد؟

1-  هنگام بروز آلودگی هوا فضای داخل منزل هم به اندازه هوای بیرون خانه دچار آلودگی می شود. که برای جلوگیری از این کار بهتر است هرروز میزان حرارت وسیله گرمازا را  در کمترین حد خود قرار داد تا هوای خانه  عوض شود.

2- استفاده از ماسک در هنگام آلودگی هوا توصیه می شود اما ماسک باید از جنس فیبر باشد نه ماسک پارچه ای و دندان پزشکی و بعد از هر بار مصرف باید تعویض شود.

3- در آلودگی هوا کودکان بیشتر از افراد دیگر آسیب می بینند پس باید امکانات لازم برای حفاظت سلامتی آنها مهیا کنیم.

4- تغذیه مناسب برای کاهش مضرات آلودگی مهم است به همین منظور مصرف شیر و ماست کم چرب،میوه ها و سبزیجات تازه برای دفع مسمومیت از بدن به ویژه مسمومیت ناشی از سرب توصیه می شود.مصرف روزانه سیب،پرتقال و توت فرنگی برای کاهش عوارض هوا نیز مفید است.

5-ذرات ناشی از آلودگی هوا روی سطح پوست می نشیند بنابراین هنگام شستشوی دست و صورت از آب خالی استفاده نکنید ،زیرا ترکیبات این ذرات با آب ماده اسیدی ضعیفی را ایجاد می کند که باعث پیری زودرس می شود.

6- حتی الامکان از وسایل حمل و نقل عمومی در سفر های روزانه استفاده شود.